7 Mayıs 2017 Pazar

Tarihi Çağlar

Tarihi Çağlar

Yazı Öncesi Dönem

Bu dönemin genel özelliklerini sıralayacak olursak;
İlkel çağdır ve yazı kullanılmamaktadır.
Bu dönemin birbirinden ayrılmasında ölçüt olarak kullanılan simge ve semboller dönemin kullandığı araç ve gereçlerdir.
Bu dönemde çağların başlangıç ve bitişleri farklılık gösterir. Bunun en önemli nedeni ise etkileşim az olması ele alınır.
Bu yüzden bütün dönemler aynı anda başlamaz ve aynı anda bitmez.

Devirler

Kabataş Devri (Paleotik Çağ); M.Ö 60.000 – M.Ö 10.000 yılları arasını kapsayan bu dönemde araç ve gereçin yapımı söz konusu bile değildir. Tamamen ilkel çağdır.

2.Yontma Taş Devri ( Mezolitik Çağ) – M.Ö 10.000 – M.Ö 8.000 yılları arasını kapsayan bu dönem insanların göçebe  bir hayat tarzı sürdürdükleri mağara ve ağaç kovuklarında yaşadığı yapılan araştırmalar neticesinde gün yüzüne cıkmıştır. Avcılık ve toplayıcılık yaşamlarının merkezi olmuş yani doğada kendiliğinden var olmuş besinlerle beslenmişlerdir.Bu yüzden tüketici bir dönem olarak göze çarpmıştır.
Sanatın ilk örnekleri olarak kabul edilen mağara içlerine resimler yapılmıştır.Belirli sözcük kullanımının olmadığı ve iletişimin olmaması neticesinde ''Dil Kavramı'' tam olarak en ilkel çağındadır.
En büyük sosyal yapı birimi olarak ''Klan'' aile birliği mevcuttur.
Silah olarak kullandıkları aletler ise taş ve kemikten oluşmaktadır.Kadın heykelcikleri ve fildişinden yapılmış aletler bu dönemde ortaya çıkmıştır.
Bu dönemin sonlarında ise en önemli buluşları olan 'Ateşi' bulmuşlardır.

Cilalı Taş Devri: Yerleşik hayata gecilen dönem olup kücük köyler kurulmuştur.
İlk toplumsal iş bölümü bu dönemde ortaya cıkmıştır.
Sığır, at, keçi ve koyun gibi hayvanlar bu dönemde evcilleştirilmiştir.
Tarımsal faaliyetlere geçilmiş, toprak ürünleri ve topraktan kaplar (çanak,cömlek seramik işlemesi gibi) yapmışlardır.
Özel mülkiyet kavramı ortaya çıkmış ve sınırlar oluşmuştur. Sınırların ortaya çıkmasıyla birlikte sınır korumacılığı kavramıda ortaya çıkmış bunun neticesinde de savaşlar yaşanmaya başlanmıştır.
Üretici yaşam tarzına geçen insanlar ürün fazlalığı meydana gelmiştir.Bu fazla malların takas yolu ile el değiştirmesi neticesinde pazarlama ve ticaret kavramlarıda ortaya cıkmıştır.
Timülüs,Menhir ve Dolmen denilen anıt mezarlar ortaya cıkmıştır. Elbiseler ise bitki liflerinden yapılmıştır.
Yontma Taş devrinde etkili rol oynayan Klan aile birliği  yerini daha büyük yer kaplayan '' Kabile'' ye bırakmıştır.
Dil Kavramı yavaş yavaş ortaya cıkmış ve gelişmeye başlamıştır.
4.Maden Devri – Kalkolitik Dönem – M.Ö 5.000 – M.Ö 4.000 3.000 Kullanılan madenlerin işleme bakımında kolaylığı bakımından sırasıyla verecek olursak ; Bakır Devri, Tunç Devri ve Demir Devri şeklinde dönemlere ayrılmıştır.
Bu dönemde büyük şehirler inşa edilmiş, madenleri kullanmış ve ticari faaliyetler büyük bir hız kazanmıştır.
Tunç Devrinde ise tekerlek icat edilmiş bu sayede göç olayları hız kazanmış ve ulaşım bakımından kolaylık sağlanmıştır.
TARİHİ DEVİRLER (YAZI SONRASI DEVİRLER)
Dönemin genel özellikleri şu şekilde sıralarsak
Yazının kullanılmaya başlandığı dönemdir.
Bu dönemleri birbirinden ayıran özellikler ise evrensel bir nitelik taşıyan olaylardır.
1.İlkçağ
Yazının icat edilmesiyle birlikte 375 yılında gerçeklesen Kavimler Göçüyle başlayıp, 476 Batı Roma'nın yıkılmasına kadar geçen dönemdir.
Tarihi Devirler içerisinde en uzun soluklu olanıdır.
Genel olarak Krallıklar hakimdir.
Çok Tanrılı Dinler bu dönemde hakim olmuştur. İlk çağda ortaya cıkan tek Tanrılı dinler ise ilk olarak Musevilik daha sonrada Hristiyanlık Dinidir. Fakat bu dinler çok fazla taraftar toplayamamıştır.
Toplumsal farklılıklar bu dönemde ortaya çıkmış ve kölelik kavramı yaygınlaşmıştır.
Alfabe, yazı ve takvimin ortaya çıkışıkyla birlikte sanat ve edebiyatın temmeleri de atılmış oldu.
Tarım, ticaret ve hayvancılık git gide yaygınlaşmıştır.
2.Ortaçağ
Kavimler Göçu ve Batı Roma İmparatorluğunun yıkılmasında Fatih Sultan Mehmet'in 1453 yılında İstanbul'u Fethine kadar geçen dönemdir.
İslamiyet Dininin de ortaya çıkışıyla birlikte taraftar kazanan iki din olan İslamiyet ve Hristiyanlık arasında din savaşları gerçekleşmiştir.
Sınıf ayrılıkları ve kölelik devam etmiştir.
Bu dönemde devlet anlayışlarında din adamlarının etkisi görülmektedir.
İslamiyeti benimseyen ülkelerde 'bilim,sanat,kültür ve teknoloji' gibi dallarda batı dünyasının cok önüne geçilmiştir.
Avrupa siyasi yapısını oluşturan en önemli öğe Derebeylik (Feodalite) yapısı hakimdir.
3.Yeniçağ
İstanbul'un Fethi'nden Fransız İhtilali'ne kadar geçen süreçtir.
Merkezi Krallıklar güç kazanmaya başladığı dönemdir.
Sömürge faaliyetleri hız kazandığı dönemdir.
Güçlü İmparatorluklar ve bunun yanında güçlü devletlerin ortaya çıktığı süreçtir.
En önemli unsurlardan biri olan Coğrafi Keşiflerle birlikte yeni toprak, yer,hayvan,bitki ve insan farklılıkları çoğalmıştır.
İngiltere'de ise Sanayi İnkılabı gerçekleşmiştir.
4. Yakınçağ
Fransız İhtilalinden günümüze kadar gelen süreçtir.
Krallık yönetimin devam etmesinin yanında Milli devletler ortaya çıkmıştır .
Demokrasi, ırk, millet, bayrak gibi kavramlar önem kazanmıştır.
İnsan Hakları kavramı bu dönemde ortaya cıkmış ve önem kazanmıştır.
Sosyal Sınıf farklılıkları ve kölelik son bulmuştur.
Sömürge faaliyetleri hız kazanmıştır.
Dünya Savaşı olarak tabir edilen savaşlar bu dönemde yaşanmıştır.


Farklı Bir Kaynaktan Yararlanılarak Çağlar

İlk Çağ  
1-Yazının ilk ortaya çıkış yeri olan Sümer kent devletlerinden biri olan Uruk bölgesinde keşfiyle başlayıp (M.Ö. 4000-3500) Batı Roma İmparatorluğunun yıkılışına kadar suren en uzun çağdır.
Orta Cağ
Batı roma imparatorluğunun yıkılışıyla (476) başlayan bu devir Fatih sultan Mehmet’in İstanbul'u fethine (1453) kadar suren devirdir.
Yeni çağ
İstanbul’un fethi (1453) ile başlayan bu devirin kapanması ise 1879 Fransız ihtilaline kadar süren bir süreci içine alır.
Yakın cağ
1879 Fransız ihtilali ile başlayan devir ise günümüze kadar süren bir sürecin hala devamıdır.
TARİH ÖNCESİ ÇAĞLAR (DEVİRLER)
Tarihin başlangıç noktası kabul edilen dönem ise Sümerlerin  M.Ö. 3200 yazıyı icat etmesini başlangıç olarak almıştır.
Yazının bulunmasından önceki döneme tarih öncesi devirler ve yazının bulunmasıyla başlayan döneme ise Tarih Çağları denilmiştir.
Tarihi Çağlar olarak adlandırılan dönemler:
1-KARANLIK ÇAĞ
İnsanlığa ait en az bilgilerin olduğu dönem olarak karsımıza çıkmaktadır. Her ne kadar az bilgiler olsa da yapılan arkeolojik kazılar ve çalışmalar neticesinde ortaya çıkan kalıntılar, fosiller, duvar resimleri, çanak çömlek gibi kalıntılar sayesinde az da olsa bilimin bu devir hakkında bilgi sahibi olmasını sağlamıştır.
2-TAŞ ÇAĞI
Bu dönemin en önemli özelliği yapılan araç gereç ve kullanılan madenlerin döneme ismini vermiş olmasıdır. Bu dönem tarihçiler arasında 3 ana başlık altında toparlanmıştır sırasıyla:
1.Bakır Çağı
2.Tunç Çağı
3.Demir Çağı

Tarih Çağları Nedir

Tarih çağların genel özellikleri İlk çağ (Eski çağ) Orta çağ Yeni çağ Yakın çağ Siyasi Çağın başlarında "Site" olarak adlandırılan kent devletlerinin hakim olmasıdır. Bu dönemden kısa bir sure sonra ise önemli merkezi imparatorluklar ortaya çıkmıştır. Avrupa da ise ‘’feodal’’ sistem hakimdi. Doğu da kurulan şehirlerde merkezi imparatorluklar önemli yer teşkil etmekteydi. Doğu ve batı olarak adlandıran bölgelerde ise en önemli olayların basında haclı seferleri denilen savaşlar gelmekteydi. Bu savaşlar neticesinde ise Avrupa da feodal düzenler yıkılmış ve yerini merkezi imparatorluklara bırakmıştır.

Doğuda Osmanlı devletinden önce yükselme duraklama ve gerileme dönemleri yaşanmıştır. Fransız ihtilaline kadar suren imparatorluklar dönemi yerini milli devletlere bırakamaya başlamıştır. Osmanlı dağılma evresinde dünyada demokratik yönetimler yaygınlaştı dünya savaşları yasandı. Avrupa da bloklaşma sureci başlamış sosyal ve toplumsal sınıf farklıları gün yüzüne cıktı. Halk rahipler, asilleri, memurlar, askerler gibi sınıflara ayrıldı. Avrupa da insanlar ise asiller, rahipler, burjuvalılar ve köylüler seklinde sınıflara ayrıldı. Doğuda ise İslam dini gereği sınıfların ortaya çıkmasına engel oldu, Avrupa da Orta Çağ sınıf farklılıkları değişime uğramaya başlamıştır. Fransız ihtilali ile birlikte eşitlik düşüncesi yaygınlaşmış ve milliyetçilik ilkesi siyasi bir karaktere burunmuş birden fazla uluslu devletlerin tek parçalanmasına zemin hazırlamıştır. Ekonomide de değişimler yaşanmıştı özellikle paranın icadıyla birlikte ticaret hızla gelişmeye başladı. Bundan önce tarım ve hayvancılığa dayalı olan sistemin yanı sıra deniz ve kara yolu ticareti de önemli bir noktada idi. Bu ticaret yollarının en önemlileri ise cinden başlayan ipek yolu ve Hindistan’dan gecen baharat yolu idi.


Avrupalılar lehinde Akdeniz ticareti önemli bir noktaya ulaşmıştır. Bütün bunların yanında Avrupalılar acısından en önemli olaylardan biri olan coğrafi keşifler ile birlikte ticaret üst noktaya taşındı. Bunun sonucunda ise Avrupa'nın ekonomik acıdan Osmanlıya olan bağlılığı da bitmiş oluyordu. İngiltere ise yeni bir arayış içine girerek sömürge kolonilerini kurmaya başlamış ve dünyanın dört bir yanında sömürgecilik faaliyetlerinde bulunmuştur. En önemli nedeni ise sanayi inkılabı olup ham madde ve Pazar ihtiyacına gerek duymasıdır. Sosyalizm, kapitalizm ve liberalizm gibi kavramlar ortaya çıkmıştır. Çok tanrılı dinlerin fazla olduğu bu dönemde Musevilik ve Hristiyanlık gibi dinlerde mevcuttu. Avrupa da kilise siyasi otorite olarak bulunmaktaydı. Reform hareketi ile birlikte dinin etkisi azalmış dini bilimler yerine pozitif bilimler hızla önem kazanmaya başlamıştır. Ayrıca Hıristiyanlıkta görülen Katolik ve Ortodoks mezheplerinin yanına Kalvenizm, Anglikanizm ve en önemlisi olan Protestanlık mezhebi de eklenmişti. Laik yönetim ve laik hukuk hızla önem kazanmış yönetimde de git gide önem arz etmiştir. Kültürler arası etkileşimin az olduğu bu dönemde yazı ve kâğıdın icadı ile birlikte bu etkileşimde git gide yükselmeye başlamıştır. Avrupa'nın karanlık cağını yasadığı bu dönemlerde Doğudaki İslam ülkeleri ise reformlarını gerçekleştirmiş bilim ve teknoloji acısından Avrupa’nın çok önüne geçmişlerdir. Takı skolastik düşüncenin yıkılması, kağıt ve matbaanın gelişmesiyle tersine dönmeye başlamıştır. Avrupa git gide yükselmeye başlamıştır.